29 ubojni i zakładów przetwórstwa mięsnego zostało zamkniętych w ciągu 25 lat

Ballen, Hvidovre, Struer, Lemvig, Ebeltoft, Viborg, Vejle, Nørre Sundby, Slagelse, Bjerringbro, Hjørring, Holbæk, Grindsted, Odense, Viborg, Skive, Nykøbing Mors, Hurup, Vojens, Holstebro, Sdr. Borup, Rødding, Hadsund, Esbjerg, Fjerritslev, Fåborg, Ansager, Sæby – i Ringsted.

Co te miejscowości mają ze sobą wspólnego?

We wszystkich w ciągu ostatnich 25 lat były ubojnie trzody chlewnej lub zakłady przetwórstwa mięsnego – ale już ich nie ma. Lub, jak w przypadku Ringsted, wkrótce nie będzie.

Jedyna ubojnia na Zelandii ma być zamknięta w połowie września, stając się w ten sposób 29 ubojnią trzody chlewnej lub zakładem mięsnym, który został zamknięty w ciągu 25 lat. Tak wynika z raportu przygotowanego przez Związek Zawodowy Pracowników Przemysłu Spożywczego NNF.

Około 1200 pracowników Danish Crown w Ringsted straci swoją pracę, a na przestrzeni lat zamykanie zakładów spowodowało, że ok. 9.700 osób dostało wypowiedzenie.

- To szaleństwo, że 29 rzeźni i zakładów mięsnych zostało zamkniętych w ciągu 25 lat. Zwłaszcza, że za tymi liczbami są ludzie. Ludzie, dla których zakłady mięsne były dużą częścią ich codziennego życia, i którzy nagle to utracili. Dlatego likwidacja zakładów jest zawsze pewnego rodzaju tragedią, niezależnie od przyczyny, mówi zastępca przewodniczącego Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Spożywczego NNF, Jim Jensen.

Wiele „dobrych” wyjaśnień likwidacji zakładów

Przez lata przedstawiano wiele różnych oficjalnych wyjaśnień likwidacji zakładów.

Na początku lat dwutysięcznych Danish Crown zamknęło wiele ubojni, by zebrać działalność w kilku miejscach. To dotyczyło np. rzeźni w Struer i w Lemvig, które zlikwidowano w 2001, żeby skoncentrować produkcję w ubojni w Holstebro.

Kierownictwo Danish Crown wskazywało wówczas na międzynarodową konkurencję jako przyczynę, a wyrażenie „zwiększyć konkurencyjność” pojawiało się raz za razem w komunikatach prasowych mięsnego giganta w tamtych latach.

Kiedy nadszedł kryzys finansowy w 2008, to na niego zrzucono winę, gdy Danish Crown zamykał fabryki w kolejnych latach. To dotyczy także likwidacji ubojni w Holstebro w 2009, zaledwie 8 lat po tym, gdy przeniesiono tam pracowników z Lemvig i Struer.

W Holstebro wskazywano jednocześnie na spadek ilości świń do uboju jako przyczynę zamknięcia zakładu. To wytłumaczenie pojawiało się w związku z likwidacją zakładów wiele razy od tamtej pory, np. gdy ubojnia w Esbjerg została zamknięta w 2012 i 480 osób straciło pracę.

Brak żywca do uboju podano także jako przyczynę zamknięcia ubojni w Sæby w 2023 i teraz, gdy „pod nóż” poszła ubojnia w Ringsted.

- Danish Crown miał wiele „dobrych” zmieniających się wyjaśnień, dlaczego konieczne było zamknięcie tych konkretnych zakładów. Ale uważam, że Danish Crown i jego właściciele – hodowcy świń nie walczyli wystarczająco o zachowanie duńskich miejsc pracy, mówi Jim Jensen i dodaje:

- Z jednej strony mówią o zapewnieniu „równowagi w Danii”, ale jednocześnie zamykają jeden zakład pracy za drugim w peryferyjnych regionach kraju.

Mniej żywca do uboju – ale niewiele mniej świń

Jeśli przyjrzeć się ilości trzody chlewnej w Danii w ciągu ostatnich 25 lat, to nie odnotowano jednak dużego spadku. 1 stycznia 1999 było w Danii około 12 milionów świń. Pokazują to dane z Danmarks Statistik (duński Główny Urząd Statystyczny).

Tego samego dnia w obecnym roku było ich 11,4 miliona – spadek zaledwie o ok. 5%. W międzyczasie były jednakże okresy, gdy ilość świń była wyższa, a nie dawniej niż w 2021 w kraju było niemal 13,4 milionów świń.

Co więc dzieje się ze świniami, jeśli nie trafiają do ubojni?

Zostają wywiezione za granicę na eksport, w celu tuczenia i uboju.

W 2023 wywieziono z Danii w sumie 14,9 milionów żywych świń. W 1999 było to 1,6 miliona. To oznacza wzrost o zawrotne 850% w ciągu 25 lat.

Eksport na taką skalę budzi oburzenie Jima Jensena, który uważa, że hodowcy nie są świadomi swojej odpowiedzialności społecznej.

- Po zamknięciu zakładu w Ringsted nie będzie już żadnej ubojni na wschód od cieśniny Mały Bełt oprócz tej na Bornholmie. Chociaż zarówno na Zelandii, Lolland, Falster i Fioni jest wiele zapełnionych chlewni, to jednak tamtejsze świnie nie przyczyniają się do wzrostu zatrudnienia w tej części Danii. Zamiast tego prosięta są ładowane na ciężarówki i wywożone z kraju, gdzie po utuczeniu trafiają na ubój, mówi Jim i dodaje:

- Te świnie przyczyniają się do wzrostu zatrudnienia w Niemczech, Polsce i Włoszech, podczas gdy jedyne co nam zostaje w Danii, to obciążenie środowiska.